جایگاه پاکستان در بازی آسیای میانه
موازنه نظام بین الملل با توجه به جایگاه قدرت کشور های بازیگر در این عرصه تبیین می گردد. آمریکا به عنوان بازیگر قدرتمند این عرصه در دهه های اخیر معمولا یکه تازی نموده و تلاش نموده است تا هژمونی خویش را به جهانیان ثابت سازد. اما باید پذیرفت که ساختار نظام بین الملل امروزه یکه تازی ها را نپذیرفته و کشور های قدرتمند نیز برای سازماندهی قدرت سیاسی نیاز به همراه و همپیمان دارد.
از دور زمان به این سو پاکستان یکی از هم پیمانان عمده و تاثیر گذار آمریکا در جهان به خصوص در منطقه بوده است. از طرفی پاکستانی ها همواره در کنار گرفتن امتیاز های بزرگ از آمریکا توازن قدرت سیاسی و ارتباطات خویش با کشور های قدرتمند منطقه را حفظ نموده و با این طرفند همیشه جایگاه بدیلی برای آمریکا داشته اند.
تاریخ گواه است که بار ها سناتور ها و سیاستگذاران آمریکایی از جمله رییس جمهور و وزرای خارجه این کشور از پاکستان به عنوان لانه پرورش تروریزم در منطقه نام گرفته اند. بار ها نیز محدودیت های صوری بر این کشور وضع گردیده و به نحوی پاکستان را به قطع همکاری و در نهایت به قطع رابطه با آمریکا تهدید نموده اند. اما همانگونه که مطرح شد پاکستانی ها نیز همواره برای آمریکا بدیلی داشته و از رقابت های قدرت های منطقه ای و بین المللی به نفع خویش استفاده نموده است.
به عنوان مثال هر زمانی که آمریکا خواسته است تا رابطه ها و کمک های خویش با پاکستان را کاهش دهد؛ پاکستانی ها از رقابت هند و چین در منطقه استفاده نموده و با توجه به داشتن دشمنی دیرینه با هند دست به دامن چین شده و روابط اقتصادی نظامی خویش را با چین گسترش داده اند.
باید گفت برای آمریکا بسیار دشواراست تا همپیمان گوش به فرمان و بازیگر لایق خویش یعنی پاکستان را درمنطقه از دست دهد؛ از همین جهت با ایجاد تنش معمولا آمریکا بوده است که به سرعت به دنبال ترمیم تنش ها بر آمده و با دادن باج های بزرگی به پاکستان این همپیمان قدرتمند خویش را در منطقه حفظ نماید.
دراین اواخر باز هم آمریکایی ها بر طبل مبارزه با تروریزم کوبیده و مدعی همکاری پاکستان با گروه های تروریستی هستند. به ادعای آمریکا پاکستان مبدل به تنظیم؛ تجهیز و آموزش تروریسم در منطقه بوده و این کشور رابطه مستقیم با تروریزم دارد.
با توجه به تجربه های قبلی و با توجه به شکست های پی در پی آمریکا در عراق؛ سوریه و یمن؛ شکست امریکا در افغانستان ضربه جبران ناپذیری بر جایگاه قدرت سیاسی این کشور در نظام بین الملل خواهد بود. از این جهت دیری نخواهد گذشت که آمریکا دوباره با دادن امتیاز های نظامی و مالی به پاکستان رضایت این کشور را جلب نموده و برنامه های از قبل تعیین شده خویش درمنطقه را دنبال نماید.
ناگفته نباید گذاشت که قدرت های بزرگ منطقه ای از جمله روسیه و چین نیز آرام نگرفته و به دنبال تثبیت و گسترش قدرت نفوذی خویش در منطقه آسیای میانه هستند. ایران نیز به عنوان یکی از بازیگران قدرتمند منطقه از هر تلاشی برای شکست و به نتیجه نرسیدن برنامه های امریکا در منطقه دریغ نخواهد کرد.
درنتیجه می توان گفت درحال حاضر پاکستان با وجود مبرهن بودن همکاری این کشور با تروریزم از جایگاه نسبتا خوبی درمنطقه برخوردار است. پاکستان به عنوان یکی از کشور های قدرت مند (نظامی و اقتصادی) درمنطقه خریداربسیار دارد و سیاستگذاران این کشورنیز واهمه چندانی از عدم حمایت آمریکا ندارند.
اداره حاما
ریاست فرهنگی حزب حرکت اسلامی متحد افغانستان
